انواع بتن مسلح و مناسب برای انواع سازه‌ها
بتن مسلح که به آن بتن آرمه نیز گفته می‌شود، یکی از پرکاربردترین بتن‌ها برای ساخت سازه‌های عمرانی مدرن مانند سد، فونداسیون، جاده و انواع پل‌ها است. در انواع بتن مسلح برای افزایش استحکام از صفحات، الیاف یا میله‌های فولادی استفاده می‌کنند که باعث افزایش مقاومت آن‌ها را در برابر بارهای کششی می‌شود. بتن آرمه بزرگترین رقیب پروفیل‌های فولادی مورد استفاده برای ساخت اسکلت سازه‌ها و ساختمان‌ها به شمار می‌آید. در این مطلب با انواع بتن مسلح و خواص آن ها آشنا می‌شویم.
انواع بتن مسلح و مزایا و معایب آن‌ها
اصولا بتن‌های مسلح را در دو دسته مسلح به الیاف و مسلح به میلگرد طبقه‌بندی می‌کنند. برای ساخت انواع بتن مسلح از مواد مختلفی استفاده می‌شود که هر یک خصوصیات معینی دارند و با توجه به نیاز و کاربرد از آن‌ها استفاده می‌شود. در ادامه به مهم‌ترین انواع بتن آرمه می‌پردازیم.
بتن‌های پیش‌ساخته
بتن مسلح پیش ساخته یکی از انواع بتن مسلح است که در داخل کارخانه‌ها و تحت نظارت کارشناسان مجرب تولید می‌شود. با تولید این بتن مسلح در کارخانه‌ها می‌توان شرایط لازم برای اعمال پیش تنیدگی به المان‌های تقویت کننده بتن را ایجاد کرد. از بتن پیش ساخته برای اجرای اعضایی مانند ستون‌ها، فونداسیون، تیر و دال‌ها استفاده می‌شود.
بتن پیش ساخته به عنوان یکی از باکیفیت‌ترین انواع بتن مسلح مزایای فراوانی دارد که عبارتند از:
- بالا رفتن سرعت ساخت سازه‌ها با این بتن و عدم نیاز به انتظار برای رسیدن به مقاومت 28 روزه
- توانایی ساخت اعضای مختلف یک سازه در یک فضای کنترل‌شده
- امکان استفاده از یک قالب برای تولید المان‌های تکراری سازه
- قابلیت اجرا و متصل کردن اعضای مختلف سازه روی زمین
بتن مسلح پیش‌تنیده
یکی از انواع بتن مسلح، بتن پیش تنیده است که در اجرای پروژه‌های عمرانی عظیم کاربردهای فراوانی دارد. این بتن اعمال تنش‌های درون سازه‌ای و مقاومت در برابر بارگذاری‌های پیش‌بینی‌شده را ممکن می‌سازد. مصالح مورد استفاده در بتن پیش تنیده را در یک وضعیت پیش‌بارگذاری قرار می‌دهند تا بتواند در زمان استفاده بارهای بیشتری را تحمل کند. فرایند پیش تنیدگی معمولا روی بتن‌های پیش‌ساخته و با اعمال تنش بر روی کابل‌هایی با آلیاژ فولادی انجام می‌شود.
برای ساخت این بتن، تنش کششی مورد نیاز را با استفاده از جک هیدرولیکی بر المان‌های فولادی اعمال می‌کنند. پس از رسیدن بتن آرمه به مقاومت فشاری تعیین شده، المان‌های فولادی تحت کشش را به آرامی از جک هیدرولیکی جدا می‌کنند. این فرایند، با القا کردن تنش‌های فشاری به بتن، باعث افزایش استحکام سازه‌های مختلف می‌شود.
مهم‌ترین مزایای بتن مسلح پیش تنیده عبارتند از:
- کاهش تنش برشی
- ایجاد شرایط مناسب برای اجرای اعضای کامپوزیتی
- کاهش وزن و سطح مقطع انواع سازه‌ها
- رساندن مقاومت ذاتی بتن به مقدار ماکزیمم
البته بتن پیش تنیده در کنار این مزایای منحصربه‌فرد خود، معایبی نیز دارد:
- بالا رفتن هزینه‌ها به دلیل نیاز به تجهیزات پیشرفته‌تر و استفاده از آلیاژ فولاد
- پیچیده بودن اقدامات ایمنی مورد نیاز
- نیاز به در اختیار داشتن نیروی کار و یک تیم کنترل کیفی حرفه‌ای و باتجربه
بتن آرمه پس‌تنیده
بتن آرمه پس تنیده یکی از انواع بتن مسلح است که فرایند تولید آن دقیقا برعکس فرایند بتن پیش تنیده است. برای اعمال پیش تنیدگی در این نوع بتن باید تا زمان گیرش کامل بتن صبر کرد. از این فرایند برای اعمال کردن پیش تنیدگی در مکان اجرای پروژه عمرانی یا برای اتصال بلوک‌های پیش‌ساخته استفاده می‌شود. در این روش شما می‌توانید کابل‌ها را قبل از انجام بتن‌ریزی جانمایی کنید.
بعد از به پایان رسیدن مرحله گیرش بتن، جک هیدرولیکی وارد عمل می‌شود و کابل‌های فولادی را تحت تنش کششی قرار می‌دهد. پس از این که تنش به مقدار تعیین شده رسید، انتهای المان‌های فولادی مهار می‌شوند و معمولا برای جلوگیری از خوردگی، آن‌ها را به وسیله دوغاب درزبندی می‌کنند. روش مهاربندی به اعمال تنش‌های گروهی یا منفرد به هر یک از رشته‌ها وابسته است.
بتن مسلح به میلگرد؛ از قدیمی‌ترین انواع بتن مسلح
ترکیب کردن بتن با میلگرد یکی از روش‌های بسیار قدیمی و متداول برای تولید بتن آرمه به شمار می‌رود. در این روش برای افزایش مقاومت کششی سازه از میلگرد یا آرماتور استفاده می‌شود. معمولا برای ساخت این نوع بتن مسلح از میلگردهایی با جنس فولاد استفاده می‌کنند.
بتن مسلح شده به میلگرد فولادی و بتن مسلح شده با میلگرد پلیمری تقویت‌شده با الیاف شیشه از متداول‌ترین انواع بتن مسلح هستند. برای ساخت این بتن مسلح از میلگردهای رزوه‌دار استفاده می‌کنند که باعث ایجاد پیوند قوی‌تر و قابلیت انتقال بهتر تنش در آن می‌شود.
بتن مسلح به الیاف
بتن تقویت‌شده با الیاف از آن دسته از انواع بتن مسلح است که با ترکیب کردن الیاف مجزا با ملات سیمان تولید می‌شود. معمولا از این بتن آرمه برای تقویت کردن سازه نگهبان یا در ساخت پیاده‌روها، دال‌های روی زمین و دیواره تونل‌ها استفاده می‌شود. برای تولید این نوع از بتن مسلح از الیاف شیشه، پلی‌پروپن، کربن، فولاد و الیاف طبیعی استفاده می‌شود که هر کدام خواص منحصربه‌فردی دارند.
فرایند ترکیب کردن این الیاف با سیمان بسیار دشوار است و شما برای انجام این کار به نیروهای متخصصی نیاز دارید که دقت بالایی داشته باشند. همچنین اگر کارکنان در هنگام تولید این بتن از وسایل ایمنی استفاده نکنند، ممکن است به خود آسیب برسانند.
البته بتن الیافی یکی از انواع بتن مسلح است که مزایای بسیار مهمی دارد. به‌طور کلی استفاده از الیاف برای تولید بتن آرمه باعث بهبود اکثر خواص مکانیکی و کاهش خوردگی، جمع‌شدگی و ترک خوردگی بتن می‌شود. همچنین این الیاف از پوسته‌پوسته شدن بتن جلوگیری می‌کنند.
کاربرد گسترده انواع بتن مسلح در پروژه‌های عمرانی
بتن مسلح یکی از اصلی‌ترین مصالح مورد استفاده برای ساخت انواع سازه‌ها به شمار می‌آید که نخستین بار به دست باغبانی به نام ژوزف مونیه در سال 1849 برای ساخت گلدان مورد استفاده قرار گرفت. از آن زمان تا به حال پیشرفت‌های فراوانی در زمینه تولید بتن آرمه صورت گرفته است و امروزه برای تولید انواع بتن مسلح از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود.
بتن الیافی، بتن مسلح به میلگرد و بتن پیش‌ساخته از مهم‌ترین انواع بتن مسلح هستند که هر کدام باعث بهبود برخی از خواص مکانیکی سازه می‌شوند. تنوع بالای بتن‌های مسلح باعث شده است که از آن‌ها برای ساخت سازه‌هایی مانند سد، جاده، پل‌ها، کانال‌ها و سازه‌های دریایی و سازه‌های نگهبان استفاده شود.
ثبت ديدگاه