شوره بتن؛ عامل کاهش زیبایی سازه‌های بتنی
شوره بتن نوعی رسوب کریستالی مشابه نمک است که در صورت وجود رطوبت در بتن ایجاد می‌شود. البته مشابه همین فرآیند در سنگ‌های ساختمانی، آجر، سطوح گچ‌کاری شده و … نیز وجود دارد. این شوره دارای رنگ‌های سفید یا خاکستری است و از نظر ترکیبات ممکن است بر اساس متریال‌ها و افزودنی‌های بتن، انواع مختلفی داشته باشد. شوره همچنین می‌تواند در قالب لکه‌ها و یا مواد پودری روی کف یا دیوار بتنی ظاهر شود. در این مطلب با دلایل بروز این مشکل و راهکارهای رفع آن آشنا می‌شویم.
شوره بتن در چه شرایطی ایجاد می‌شود؟
در هر جایی که بتن به کار رفته باشد امکان بروز شوره وجود دارد. برای مثال بتن سنگفرش‌های خیابان‌ها نیز ممکن است شوره بزنند اما به‌دلیل رفت‌وآمد زیاد معمولا مواد پودری جابه‌جا می‌شوند و حتی لک شوره نیز به‌طور کل پاک می‌شود. اما این شرایط در مورد نمای بتنی یا سنگفرش‌های بتنی در محیط‌های داخلی به مشکلی بزرگ تبدیل می‌شود، زیرا زیبایی ظاهر بتن را از بین می‌برد.
برای ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن 3 شرط اساسی وجود دارند که عبارتند از:
- وجود نمک‌های قابل حل در آب، در ساختار بتن یا رویه آن
- وجود رطوبت کافی تا نمک در آب حل شود
- حرکت نمک محلول در آب به سطح بتن و تبخیر طوبت که باعث کریستالی شدن نمک و ظاهر شدن شوره بر روی بتن می‌شود
دو نوع شوره زدن بتن در ساخت‌وساز
ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن در دو مرحله ممکن است اتفاق بیفتد. مرحله اول در همان زمان ساخت ساختمان است. زیرا در ابتدای کار بتن معمولا دارای رطوبت بالایی است و 72 ساعت بعد از خشک شدن بتن ممکن است کریستال‌ها بر روی آن ظاهر شوند. وجود آب بیش از حد مورد نیاز در بتن آماده نیز می‌تواند عاملی برای ایجاد این مواد پودری روی بتن در همان ابتدای کار شود.
نوع دوم، مدتی بعد از خشک شدن بتن و یا مدت‌ها بعد از نصب بتن پیش‌ساخته است. در این موارد معمولا عامل اصلی، رطوبت بیرونی است. در صورت تخلخل بالای بتن، رطوبت بیرونی می‌تواند به منافذ بتن وارد شود و از آن‌ها نمک‌های قابل حل شدن در آب را دریافت کرده و به سطح بتن انتقال دهد.
یکی از نکات مهم برای پیشگیری از نوع اول شوره این است که قطعات پیش‌ساخته که به‌تازگی در محیط نصب شده‌اند با پلاستیک پوشانده شوند. دلیل این موضوع در این است که در محیط ساخت‌وساز به‌دلیل وجود منابع آب و نیز خاک‌های مرطوب، میزان رطوبت هوا بالا است و بتن خشک و پیش‌ساخته می‌تواند این رطوبت را جذب کند.
در حالت دوم، ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن می‌تواند یک مشکل فصلی باشد که در فصول پربارش مانند پاییز و زمستان رخ می‌دهد. با این حال در مناطقی با میزان رطوبت بالای هوا مانند مناطق شمال کشور، امکان بروز شوره در فصل‌های تابستان و بهار نیز وجود دارد.
دلایل رایج ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن
تا اینجا برخی از دلایل ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن مانند وجود آب اضافی در بتن را به شما معرفی کردیم. اما این فرآیند دلایل بروز دیگری نیز دارد. برای اگر بتن دارای ترک‌های ریز باشد و یا بندکشی به‌صورت حرفه‌ای انجام نشود امکان افزایش رطوبت در سازه بتنی وجود دارد. زهکشی نامناسب نیز از دیگر دلایل بروز این مشکل است. زهکشی در سازه‌های بتنی که با آب در ارتباط مستقیم هستند اهمیت بالایی دارد.
عدم توجه به زهکشی یکی از حالت‌های زیر را ایجاد می‌کند که هر کدام عاملی برای شوره زدن بتن هستند:
- نفوذ بیشتر آب به بتن
- نفوذ نمک‌های خاک و آب به بتن و ایجاد بلورهای نمک بر روی بتن
- افزایش تراکم نمک در ساختار بتن
یکی دیگر از دلایل ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن، عمل‌آوری نادرست است. همان‌طور که می‌دانید بتن از سیمان، انواع مصالح سنگی، آب و نیز برخی افزودنی‌های بتن تشکیل شده است. در صورتی که این مواد به‌درستی با هم مخلوط نشوند، مخلوط بتن، حالت همگن ندارد. بنابراین این امکان وجود دارد که در بخشی از سازه ایجاد شده، نمک‌ها به سطح ساختار بتن نزدیک شده باشند و با کمترین رطوبت، این نمک‌ها از طریق آب به سطح بتن برسند و کریستال‌ها و مواد پودری ایجاد شوند.
چگونه شوره بتن را رفع کنیم؟
برای رفع شوره بتن راهکارهای مختلفی وجود دارند. اولین راهکار استفاده از همان عاملی است که شوره را ایجاد کرده است؛ یعنی آب. در این حالت آب با استفاده از دستگاه وکیوم و با فشار بالا به سطح بتن می‌رسد و نمک‌ها را از بتن پاک می‌کند. توجه داشته باشید که شدت فشار آب نباید به‌اندازه‌ای باشد که بتن تخریب شود.
در ادامه دو روش دیگر را نیز با هم بررسی می‌کنیم:
- رفع شوره با اسید: در مواردی که بتن دارای لکه‌های قدیمی و بسیار چسبنده از شوره باشد می‌توان از برخی از اسیدها مانند اسید هیدروکلریک و یا حتی از سرکه برای رفع شوره استفاده کرد. در این روش می‌توانید یک واحد از اسید هیدروکلریک را با 20 واحد از آب رقیق کنید. مدت زمان ماندن این محلول اسیدی بر روی بتن نیز نباید بیش از 15 دقیقه باشد.
- پودر ضد شوره بتن: این پاک کننده در دو شکل مایع و پودری در دسترس است. مزیت این محصولات در این است که یک لایه محافظتی ایجاد می‌کنند که از حل شدن نمک در رطوبت موجود در بتن پیشگیری می‌کند.
پیشگیری از بروز شوره بتن با خرید بتن باکیفیت
یکی از بهترین راهکارهای پیشگیری از ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن این است که بتن آماده را از کارخانجات معتبر خریداری کنید. زیرا در این کارخانه‌ها اختلاط بتن بر اساس نسبت‌های استاندارد و نیز با استفاده از مصالح باکیفیت انجام می‌شود. در صورت تمایل به خرید بتن باکبفیت در تهران، مجموعه بتن پارس زاگرس با برخورداری از دو کارخانه در دو منطقه از تهران آماده خدمت‌رسانی به شما است. برای دریافت مشاوره نیز می‌توانید با همکاران ما در این مجموعه تماس برقرار کنید.
سوالات متداول
شوره بتن چه زمانی ایجاد می‌شود؟
این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که بتن رطوبت بالایی را جذب کرده باشد. در این شرایط نمک‌های موجود در بتن در آب حل می‌شوند و حرکت این محلول به سمت سطح بتن و خشک شدن آن باعث ایجاد کریستال‌های نمک در قالب شوره روی بتن می‌شود.
برای پیشگیری از بروز شوره بتن باید چه کاری انجام دهیم؟
از راهکارهای پیشگیری از بروز شوره در بتن می‌توان به دقت در نسبت آب به سیمان در بتن اشاره کنیم؛ زیرا اگر نسبت آب در مخلوط بتن از اندازه استاندارد بیشتر باشد در زمان خشک بتن، احتمال ایجاد کریستال‌های نمک روی بتن وجود دارد. برخی از راهکارهای موثر دیگر در این زمینه عبارتند از: زهکشی صحیح بتن، عایق‌بندی بتن و نیز استفاده از افزودنی‌های ضد رطوبت در بتن.
ثبت ديدگاه