تفاوت بتن آماده با بتن دستی (کارگاهی)

بتن از سه جزء اساسی اعم از سنگدانه‌ها، آب و سیمان ساخته می‌شود اما تمامی ترکیبات بتن به دو صورت از جمله بتن آماده و بتن دستی (در کارگاه ساخته می‌شود) قابل تولید است. انتخاب مناسب‌ترین نوع بتن تولیدی برای پروژه‌های ساختمانی امری حیاتی است. در حالی که هر دو نوع این روش‌ها برای تولید بتن استفاده می‌شوند اما تفاوت‌های بسیاری با یکدیگر دارند. برای درک بهتر تفاوت بتن آماده با بتن دستی با ما همراه باشید.

تفاوت بتن آماده با بتن دستی چیست؟

چندین فاکتور برای ترسیم مقایسه این دو نوع بتن تولیدی در نظر گرفته می‌شود. این عوامل شامل زمان، تجهیزات، توزیع، کاربردهای توصیه شده، پسماندها، تجهیزات ذخیره سازی، نیروی کار، کیفیت و سایر موارد حیاتی هستند. هر یک از روش های تولید بتن را یک به یک معرفی و مزایا و معایب هر کدام را شرح می‌دهیم :

بتن آماده (Ready-Mix Concrete)

این نوع روش تولید بتن در کارخانه بتن انجام می‌شود و هرگونه نظارت در طرح اختلاط و مراحل مهندسی بتن در کارخانه صورت می‌گیرد. پروژه مربوطه از قبل سفارش بتن آماده را ثبت کرده است و مخلوط بتنی با استفاده از تراک میکسر (کامیون حمل بتن) به محل پروژه حمل می‌شود. این نوع بتن به طور معمول در متر مکعب بیان می‌شود و به صورت حجمی (متر مکعب) فروخته می شود.

ویژگی‌های بتن آماده

• زمان : صرفه جویی در زمان دارد و آماده تحویل سریع به مشتری است.
• توزیع : می‌تواند به سایت‌های متعددی در یک پروژه تحویل داده شود. ردیابی توزیع با استفاده از یک نرم افزار برنامه ریزی ساخت به راحتی انجام می‌شود.
• تجهیزات : نیازی به وجود تجهیزات تولی بتن در محل ساخت و ساز نیست.
• شرایط ذخیره سازی : فضای ذخیره سازی اضافی برای مواد اولیه در داخل کارگاه لازم نیست.
• کاربرد پیشنهادی : برای کلیه سازه‌های شهری مناسب است.
• زباله : ضایعات مصالح ساختمانی در محل کار حداقل است.
• کیفیت : کیفیت به دلیل محیط مهندسی و کنترل شده در کارخانه بالاست.
• نیروی کار : تمامی نیروهای کاری در کارخانه هستند و در پروژه فقط نیاز به انجام ویبره بتن و مسطح کردن بتن توسط کارگران است.
• فضا : برای تراک میکسرهای بتن، دسترسی مناسبی لازم است.
• متراژ بتن : مقادیر کم و زیادی بتن می‌توانند در هر زمان از شبانه روز تحویل داده شوند.
• مکان سایت : اگر کارخانه خیلی از محل بتن فاصله داشته باشد، برای جلوگیری از سفت شدن بتن، مواد افزودنی بتن لازم است.

مزایا بتن آماده

• بتن معمولاً در شرایط مشخصی سفت شده تا قوام ماده با کیفیت حفظ شود.
• هدر رفت بتن در محل بسیار ناچیز است.
• اختلاط مناسب و عملکرد بهتر باعث کاهش درصد مصرف سیمان می‌شود.
• سرعت بتن ریزی بسیار بالاست (صرفه جویی در زمان).
• طرح اختلاط بتن به شکلی مهندسی و تحت محیط کنترل شده انجام می‌شود.
• ساختار با دوام‌تری به دست می‌آید، بنابراین عمر مفید ساختمان افزایش می‌یابد.

معایب بتن آماده

• ترافیک غیر منتظره در حین انتقال بتن ممکن است رخ دهد. در صورت تأخیر، ممکن است مواد افزودنی استفاده شود.
• زمان حمل و نقل از آغاز آماده سازی بتن تا محل تحویل ممکن است باعث کاهش کارایی بتن شود، به ویژه اگر محل کارخانه دور باشد.
• ممکن است به دلیل نیاز مداوم به مواد افزودنی، نگرانی‌های کیفی وجود داشته باشد.
• هزینه حمل و نقل باید توسط کارفرما پرداخت شود.

بتن دستی (Site-Mixed Concrete)

بتنی دستی یا خلاطه در محل کارگاه ساختمانی تولید می‌شود. مهندسان و کارگران با استفاده از تجهیزات و مصالح لازم، اقدام به تولید بتن می‌کنند. فرآیند حمل و عمل آوری بتن نیز در محل کارگاه توسط پرسنل انجام می‌شود. مهندسان باید در نسبت استاندارد مواد تشکیل دهنده بتن دقت کنند تا بتن مطابق نقشه‌های اجرایی تولید شود.

ویژگی‌های بتن دستی

• زمان : به دلیل مراحل مختلف و درگیر شدن زمان و فرمول‌ها، روند تولید بتن کندتر می باشد.
• توزیع : بتن دستی بعد از تولید سریعاً در محل ریخته می‌شود.
• تجهیزات : برای ساخت بتن در محل، میکسر دستی (خلاطه) لازم است.
• شرایط ذخیره سازی : برای محافظت و مدیریت مصالح ساختمانی مانند سنگدانه‌ها و سیمان به فضای ذخیره سازی کنترل شده نیاز است.
• کاربرد پیشنهادی : برای ساختمان‌های کوچک مقیاس مناسب است.
• زباله : در هنگام مخلوط کردن و ذخیره سازی، معمولاً اتلاف مصالح رخ می‌دهد.
• کیفیت : نیاز به نظارت مستمر دارد، در غیر این صورت کیفیت تضمین نمی‌شود.
• نیروی کار : تهیه بتن در محل کار به نیروهای کاری زیاد برای تولید، حمل و عمل آوری نیاز دارد.
• فضا : فضای زیادی برای میکسرهای دستی و ذخیره مصالح لازم است.
• متراژ بتن : مخلوط کردن مقدار زیادی بتن در محل ساخت و ساز دشوار است.
• مکان سایت : نیاز به حمل مخلوط بتنی با استفاده فرغون و دیگر وسائل دارد.

مزایای بتن دستی

• برای متراژ کم به صرفه است.
• محدودیت در مقدار تولید وجود دارد.
• در محل ساخته می‌شود و نیاز به پرداخت هزینه برای حمل نیست.
• مشکل دیر آمدن بتن آماده را ندارد و بتن دستی بعد از تهیه به سرعت ریخته می‌شود.

معایب بتن دستی

• فضای بیشتری برای ذخیره سازی مصالح ساختمانی لازم است.
• نیاز به نیروهای کاری زیاد و تجهیزات دارد تا مراحل بتن ریزی قبل از خشک شدن هر مرحله، به سرعت در محل ریخته شود.
• ضایعات مصالح و ضایعات بتن ممکن است زیاد باشد.
• نیاز به نظارت دقیق کارگاهی دارد.
• کیفیت مناسبی ندارد.

خلاصه تفاوت بتن آماده و بتن دستی در جدول زیر آورده شده است :

بتن آماده یا بتن دستی ؟ نتیجه نهایی

به عنوان نتیجه گیری کلی، استفاده از بتن آماده معمولاً با وجود افزایش هزینه‌ ها از طریق روش دستی، برای اکثر پروژه‌های ساختمانی گزینه بهتری است. بتن آماده کیفیت بسیار بالاتری را ارائه می‌دهد و در زمان صرفه جویی می‌کند. 

در سفارش بتن آماده محدودیت حجم وجود ندارد و شما می توانید مقدار بتن مورد نیاز برای پروژه خود را، به سرعت با کیفیت بالا تحویل بگیرید. 

معیارهای مهم در تولید بتن با کیفیت

یک مخلوط بتنی خوب، زیربنایی سالم و محکمی را برای احداث ساختمانی پایدار ایجاد می‌کند. این مهم شامل ساده سازی فرآیند آماده سازی بتن است که در آن ترکیبی از مواد تشکیل دهنده دوام و مقاومت لازم را برای ساختار بتن، ایجاد می‌کنند.

از آنجا که هر یک از مواد تشکیل دهنده مخلوط از خصوصیات متمایزی تشکیل شده‌اند، تهیه یک ترکیب ایده آل چالش برانگیز است. برای تعیین خصوصیات فیزیکی ابتدا باید تمام اجزای تشکیل دهنده بتن آزمایش شوند که این مهم اغلب در تعیین تفاوت بتن آماده و بتن دستی نادیده گرفته می‌شود.

مخلوط بتن تازه مانند دستورالعمل یک آشپز است. جدا از سه جزء اساسی بتن، این ماده مصنوعی از مواد افزودنی شیمیایی نیز ساخته می‌شود. بنابراین، انتخاب بهترین مخلوط بتنی، وظیفه مهمی است که باید ضمن تأمین یک محصول یکپارچه، مسائل اقتصادی پروژه را نیز لحاظ کند.

چه بتن آماده خریداری می‌کنید و چه از بتن دستی استفاده می‌کنید، یک ترکیب عالی بتن باید موارد زیر را شامل شود :

1- نسبت سیمان به آب

مخلوط بتن دارای نسبت آب به سیمان است که نسبت و رابطه بین وزن آب و وزن سیمان را تعریف می‌کند. این خصیصه با مقاومت فشاری بتن و میزان کارایی، رابطه خطی و مستقیمی دارد و در طرح اختلاط بتن عامل مهمی محسوب می‌شود.

2- مقاومت بتن

مقاومت بتن باید تحت آزمایش قرار گیرد. آزمایشات معمولاً قبل از عمل آوری انجام می‌شود. در هر صورت، مقاومت فشاری عامل مهم در تعیین نسبت آب به سیمان، درصد سنگدانه‌ها و موارد دیگر است.

3- اندازه سنگدانه‌ها

کلیه سنگدانه‌ها باید قبل از استفاده از اندازه کیفی برخوردار باشند. سنگدانه‌ها یک جزء اساسی برای هر مخلوط بتنی هستند و خصوصیات فیزیکی آنها از جمله سایز، بافت، شکل (تیز گوشه یا گرد گوشه) در طرح اختلاط در نظر گرفته می‌شوند.

5- کارایی

کارایی مخلوط بتنی خاصیتی است که ظرفیت مخلوط را برای بتن ریزی، تراکم و عمل آوری مشخص می‌کند. کارایی به عناوین دیگری مانند کارپذیری و روانی نیز شناخته می‌شود. کارایی با «تست اسلامپ بتن» تعیین می‌شود.

6- دوام

یک مخلوط عالی، قطعاً بتنی را برای شما فراهم می‌کند که می‌تواند شرایط شدید آب و هوایی و تغییرات مکرر را بدون هیچ گونه نشانه خرابی تحمل کند. هرچه بتن با دوام‌تر باشد، مقاومت آن در برابر تغییرات آب و هوایی مانند خشک شدن، خیس شدن، یخ زدگی و گرم شدگی بیشتر خواهد بود.

7- تراکم

تراکم یکی از خصوصیات اساسی مخلوط بتنی و محبوب‌ترین خاصیت آن است. تراکم به فشرده سازی بتن گفته می‌شود که در آن مخلوط بتنی در اطراف میلگردها و هر گوشه از قالب به درستی پخش می‌شود. این مورد با استفاده ویبره کردن بتن انجام می‌شود.

جمع بندی :

تفاوت بتن آماده و بتن دستی را در بالا شرح دادیم و سپس معیارهای تولید یک بتن خوب را بیان کردیم. اکنون می‌توانید برحسب نیازهای خود، بتن مورد نظرتان را انتخاب کنید اما خرید بتن آماده می‌تواند مزایای بسیاری داشته باشد. بتن آماده در موارد مهم مانند هزینه، زمان، انرژی و کیفیت نسبت به بتن دستی برتری دارد.

منابع مورد استفاده :

https://www.procrewschedule.com//